Atatürk'ün yer aldığı Time dergisi kapağı gerçek mi?

Atatürk ile ilgili özellikle milli bayram ve anma gibi zamanlarda sosyal medyada birçok iddia ile karşılaşmanız olası.

Bir paylaşımda da, Atatürk’ün “The Face of Vision” (Vizyonun Yüzü/İleri Görüşlünün Yüzü) başlığı ile Time dergisine kapak olduğu iddia edildi. Kapakta aynı zamanda “Every 10th of November at 9.05 Time ‘Stops’ in Turkey” (Türkiye’de her 10 Kasım saat 9.05’te zaman ‘duruyor’) manşeti de yer alıyor.

Görsel 2015’ten bu yana paylaşılıyor

Tersine göre arama sonuçlarına göre, bu görsel her sene özellikle 10 Kasım Atatürk’ün ölüm yıldönümü, 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı ve 30 Ağustos Zafer Bayramı gibi özel günlerde kullanılmış. Tespit edebildiğimiz en eski paylaşım ise 11 Kasım 2015’te yapılmış

Time Dergisi arşivinde “The Face of Vision” başlıklı bir Atatürk kapağı yok.

Time dergisinin arşivlerine resmi sayfasından ulaşılabiliyor. “The Face of Vision” başlıklı görselin dergide yer alıp almadığını da arşivden kontrol edebiliyoruz. Derginin arşivinde bu kapağa rastlanmıyor. 

Time dergisi arşivinde “The Face of Vision” başlıklı bir kapak yer almıyor.

Kapakta dikkat çeken bazı detayları yakalamak da mümkün. İlk olarak, paylaşımdaki kapak, Time dergisinin formatına uymuyor. Derginin arşivinde yer alan diğer kapaklarda, kapağın sağ veya sol üst köşesinde tarih bilgisi yer alırken paylaşılan kapakta herhangi bir tarih bilgisi yok. Ayrıca Time dergisinin tasarımında kırmızı çerçevenin içinde beyaz bir çerçeve daha olmalı, ancak Atatürk için hazırlanan kapakta bu detay da eksik.

Atatürk’ün yer aldığı iddia edilen kapak (solda), Time Dergisi arşivinden bir kapak ve tarih detayı (sağda).

Atatürk’ün yer aldığı yalnızca iki Time kapağı var.

Time dergisinin arşivinde, kapakta Atatürk’ün yer aldığı yalnızca iki sayı olduğunu görüyoruz. 

24 Mart 1923’te “Mustapha Kemal Pasha / “Where is a Turk his own master?” manşetiyle yayınlanan sayı, Atatürk’ün kapakta yer aldığı ilk Time dergisi sayısı. Bu sayıda, Kurtuluş Savaşı sonrasında yapılan müzakerelere değinilerek, bu süreçte Atatürk’ün rolüne dikkat çekilmiş. Türkiye’nin Kurtarıcısı (Emancipator of Turkey) olarak anıldığı bu sayıda Mustafa Kemal, henüz “Atatürk” soyadını almamış.

“Mustapha Kemal Pasha / “Where is a Turk his own master?” başlığı ile Time dergisinin 24 Mart 1923 tarihli sayısı 

Mustafa Kemal Atatürk’ün bir karakalem portresinin yer aldığı kapakta "The Weekly News-Magazine" (Haftalık Haber Dergisi) ifadesi ve o dönemin Time dergisine özgü süslemeli tasarımı yer alıyor.

Atatürk’ün Time dergisindeki ikinci kapağı ise 21 Şubat 1927’den. Bu sayıda Türkiye’nin diğer ülkelerle ilişkilerini konu alan bir makale yayınlanmış.

“Mustapha Kemal Pasha / “Your trouble will be to find burying room…” başlığı ile Time Dergisi’nin 24 Mart 1923 tarihli sayısı

Mart 1923'te yayın hayatına başlayan Time dergisi, kendine özgü işlemeli kapak tasarımına 1927’den itibaren ikonik haline gelen kırmızı çerçeveyi de ekliyor.

Bu iki sayı dışında Atatürk’ün kapağa taşındığı bir sayıya rastlanmıyor. Teyit, konuyla ilgili Time dergisine de ulaştı, ancak henüz yanıt alamadı. 

Paylaşımda kullanılan fotoğraf kırpılmış 

Peki paylaşımda kullanılan Atatürk fotoğrafıyla ilgili ne biliyoruz?

Tersine görsel arama sonuçlarında, paylaşımdaki kapak fotoğrafının orijinaline ulaşılabiliyor. Fotoğrafın orijinalinde Atatürk’ün yanında kimliği kaynaklarda net olarak belirtilmemiş bir isim yer alıyor. 

Atatürk ve kimliği kaynaklarda net olarak belirtilmemiş kişi. 

Fotoğrafın hikâyesiyle ilgili ise çeşitli iddialar var. Kimi kaynaklarda, 1929’da Yalova’da bir mimarla çekildiği söylenirken, kimi kaynaklarda ise 1926’da Bursa’da Atatürk’e bir madalyonun takdim edildiği söylenmiş. 

Atatürk, bir grup insan ile birlikte. 

Kısacası, Time dergisinin bir kapağında kullanıldığı iddia edilen görsel, Atatürk’ün bir gezisindeki fotoğraftan kırpılmış. Time dergisinin özgün kapak tasarımları düşünüldüğünde de bu kapağın gerçek olmayacağı söylenebiliyor.

İddia neydi?

Sosyal medyadaki paylaşımlarda Atatürk'ün yer aldığı Time dergisi kapağının gerçek olduğu iddia edildi.

Bulgular

• Atatürk Time dergisine 1923 ve 1927 yıllarında, yani iki kez kapak olmuş.
• Time dergisi arşivinde Atatürk’ün ölüm yıldönümü ile ilgili bir sayı yok.
• Paylaşım görselindeki kapak, Time dergisinin tasarımı ile uyuşmuyor.

ANALİZ SONUCU

Yanlış